ۇلى دالادان تاراسقان, ىنتىماعى جاراسقان

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ مەملەكەت باسشىسى رەتىندە العاشقى ەۋروپالىق ليدەردى قابىلدادى. ەلىمىزگە ماجارستاننىڭ پرەمەر-مينيسترى, ۆەنگرييانى 2010 جىلدان بەرى باسقارىپ كەلە جاتقان ۆيكتور وربان كەلدى. ايتقانداي, قازاقتار دا, ۆەنگرلەر دە وزدەرىن عۇنداردىڭ ۇرپاعى سانايدى. بۇل وسى ەلدىڭ Hungary دەگەن حالىقارالىق اتاۋىندا كورىنىس بەرگەن.
ق.توقاەۆ بيىك مارتەبەلى مەيمانىمەن اقوردادا كەزدەستى. رەسمي قارسى الۋ سالتاناتىنان كەيىن ەكى ەل باسشىلارى ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىق, وڭىرلىك جانە حالىقارالىق كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەر جونىندە جوعارى دەڭگەيدە كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى. قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاق-ماجار ستراتەگييالىق سەرىكتەستىگىنىڭ وزارا سەنىمگە نەگىزدەلگەنىن اتاپ وتە كەلە, ۆەنگرييا پرەمەر-مينيسترى – وزىنىڭ قازاقستان پرەزيدەنتى رەتىندە قابىلداپ وتىرعان بىرىنشى ەۋروپالىق باسشى ەكەنىن مالىم ەتتى.
– قازاقستان مەن ماجارستاندى ورتاق قۇندىلىقتار مەن تاريحي تۇپ-توركىن بىرىكتىرەتىنىن وزىڭىز بىلەسىز! مەن سىرتقى ىستەر مينيسترى لاۋازىمىن اتقارعان كەزدە ەكىجاقتى قاتىناستارىمىزدىڭ قالىپتاسۋىنا كۋا بولدىم. ورتالىق ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ ەلشىلىگى اشىلعان تۇڭعىش ەل بولعانى ۇشىن ماجارستانعا ەرەكشە ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتىندا ەلباسىنىڭ ستراتەگييالىق باعدارىن جالعاستىرا بەرەتىنىن, ماجارستانمەن جان-جاقتى ىنتىماقتاستىعىمىزدى نىعايتۋعا بەيىلدى ەكەنىن نىقتادى.
قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ۆيكتور ورباندى ماجارستاننىڭ ەۋروپالىق وداققا مۇشە بولعانىنا 15 جىل جانە ناتو-عا كىرگەنىنە 20 جىل تولۋىنا وراي مەرەيتولارىمەن قۇتتىقتادى. ول بۋداپەشتتىڭ حالىقارالىق ارەناداعى بەدەلىنىڭ ارتۋى جانە ماجار ەكونوميكاسىنىڭ تۇراقتى وسۋى قازىرگى ۇكىمەت ساياساتىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتەتىنىن ايتتى.
اقورداداعى جوعارى دەڭگەيدەگى كەلىسسوزدەر اياقتالعاسىن, قوس مەملەكەت باسشىسى اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنىڭ الدىنا شىعىپ, بريفينگ وتكىزدى. ق.توقاەۆ ۆ.ورباننىڭ قازاقستانعا رەسمي ساپارى قازاق-ماجار قارىم-قاتىناستارى تاريحىنىڭ جاڭا بەتىن اشاتىنىن مالىم ەتتى.
– ماجارستان – ورتالىق ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ىشىندە قازاقستانمەن ستراتەگييالىق سەرىكتەستىك تۋرالى دەكلاراتسيياعا قول قويعان تۇڭعىش ەل. بۇل – وزارا تۇسىنىستىكتىڭ جوعارى دەڭگەيدە ەكەنىن, نۇر-سۇلتان مەن بۋداپەشتتىڭ وزارا ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا دەگەن ۇمتىلىسىن راستايدى. بىز ماجارستاندى ورتالىق جانە شىعىس ەۋروپا ايماعىنداعى, سونداي-اق ەۋروپالىق وداق اياسىنداعى نەگىزگى ارىپتەسىمىز دەپ سانايمىز, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
ول ەلدەرىمىزدى ساياسي جانە ەكونوميكالىق مۇددەلەرىمىزبەن قاتار, ورتاق تاريحي تامىرلار دا بىرىكتىرەتىنىن ەسكە سالدى.
– ۇلى دالا كوشپەندىلەرىنىڭ 100 مىڭنان استام ۇرپاعىن بىرىكتىرىپ وتىرعان «ۆەنگرييا قىپشاقتارىنىڭ وداعىنا» قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆ قۇرمەتتى ليدەر بولىپ سايلاندى. بۇل – ەلباسىنىڭ ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسىن مويىنداۋ بولىپ سانالادى, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ق.توقاەۆ اقورداداعى كەلىسسوزدەر بارىسىندا ساياسي, ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە مادەني-گۋمانيتارلىق سالالارداعى وزارا ىس-قيمىلداردىڭ باسىمدىقتى باعىتتارى ايقىندالعانىن جۋرناليستەرگە مالىمدەدى. ستراتەگييالىق كەڭەس پەن ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ۇكىمەتارالىق كوميسسييانىڭ جۇمىسىنا ەرەكشە مان بەرىلگەن.
– 29-30 ساۋىردە نۇر-سۇلتان قالاسىندا وتەتىن ستراتەگييالىق كەڭەستىڭ 3-وتىرىسىنا قاتىسۋ ۇشىن ماجارستان ۆيتسە-پرەمەرى – قارجى مينيسترى ميحاي ۆارگا باستاعان اۋقىمدى بيزنەس دەلەگاتسييانىڭ كەلۋى كۇتىلۋدە. بۇل كەزدەسۋ ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسييالىق سەرىكتەستىگىمىزدى ودان ارى كەڭەيتۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى ماجارلىق ىسكەر توپ وكىلدەرىن قازاقستاندا بەلسەندى قىزمەتتى ورىستەتۋگە شاقىردى.
قازاقستان پرەزيدەنتى ق.توقاەۆ جەمىستى جانە مازمۇندى كەلىسسوزدەر ۇشىن ۆيكتور وربانعا ريزاشىلىعىن بىلدىرىپ, وسى ساپار تيىمدى ىنتىماقتاستىقتى ودان ارى نىعايتۋعا زور مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىمدى ەكەنىن ايتتى.
ايحان شارىپ