БАСТАУ – ОҢАЙ, АЯҚТАУ – ҚИЫН

Осыдан бір апта бұрын «елордамызда жерүсті метросының құрылысы тоқтайтын болды» деген хабарды естідік. Қала әкімдігі қаржы тапшылығының себебіне байланысты деді. Он жылдан бері қанша рет жобаланып, құрылысы мандымай тұрған осы нысан басталғалы төрт бірдей әкім ауысты. Үкімет отырысында «LRT құрылысы қайта жалғасады» деген жаңалық құлаққа жағымды естілді.

Әуежай мен «Нұрлы жол» вок­за­лының арасын жалғайтын 22 шақырымдық жеңіл рельсті жол белгіленген мерзім бойынша биыл бітуі тиіс болатын. Бірақ қа­зіргі таңда бетон қаңқалар қала көркін кетіріп тұр. Басталған құры­лыс қаржы тапшылығынан тоқтап қалған. Негізі құны 2 мил­лиард долларға жуық жобаның 80 пайызын Қытай даму банкі, қалған 20 пайызы республикалық бюджеттен қаржыландырылуы керек.
Үкімет басшысының бірінші орынбасары – Қаржы министрі Әлихан Смайылов елордада жеңіл рельсті көлік құрылысы бойын­­ша жоба жалғасын табады, – деп мәлімдеді. «Бұл инвести­циялық жоба жүзеге асырылады. Қазіргі таңда Қытайдың Мемле­кеттік даму банкімен келіссөздер жүргізіліп жатыр. Бұл займды қайта қаржыландыру туралы ке­лісетін секілдіміз, яғни осы жоба­ны қаржыландыруға қатысты ел ішінде қаржы көзі қарастырыла­тын болады» деді ол.
Сонда қала әкімдігі бір бөлек, Үкімет бір бөлек жұмыс істей ме? Бірі «тоқтайды» десе, бірі «жалға­сады» дейді. Ел өміріндегі өзекті жобалар Үкімет деңгейінде пы­сық­талып, есеп-қисабы бастан-аяқ түгел жасалып, жұмысты алаңсыз атқару жүйесін белгілеу қиын болғаны ма?
Осындай кереғарлық зейнет­ақы қоры төңірегінде де орын алып отыр. Бірыңғай жинақ­таушы зейнетақы қорындағы қаржы пәленбай триллион тең­геге жетті дейміз. 10 миллионнан астам Қазақстан азаматтарының жеке салымдары кім көрінгеннің қанжығасына байланды. Қордағы қомақты қаржы инновациялық жобаларға жұмсалады деді. Ел соған сенді.
Қазақстандықтардың бірың­ғай жинақтаушы зейнетақы қо­рындағы қаражаты тиімді жұм­саудың тетігі табылмай-ақ қойды. «Қордағы қаржыны инвести­циялық салымға саламыз, оның тиімділігі көп күттірмейді» деген сөздерге талай адам теріс айналып кетті. Зейнетақы жинақ­тары болсын, мемлекеттік бюд­жет немесе Ұлттық қор қаражаты инвестицияланып, әрдайым ай­налымда болуы тиіс. Бұл түсінікті. Құр қорда жатқан ақша пайда әкелмейді.
Индустриалды-иннова­ция­лық даму бағдарламасын іске асыруға тек Ұлттық қор мен бюд­жеттің, Даму банкінің қаражаты, сондай-ақ зейнетақы қорының қаржысы да жұмсалады деп келдік.
Енді сол зейнетақы қоры ту­ралы Қазақстанның Даму банкі басқарма төрағасы Болат Жәмішев мынадай пікір білдірді. «Менің ойымша, Бірыңғай жи­нақ­таушы зейнетақы қорын құру қателік болды. Кетер қателік кетті, енді оның артықшылығын тиімді пайдалану керек. Бұл үшін басқаруды қадағалаушы органға емес, БЖЗҚ-ның өзіне беру керек», – деді Жәмішев.
Сонда не болды өзі?!.

Нұртөре ЖҮСІП