Әлеуметтік жағдай жасау – негізгі міндет

Әли БЕКТАЕВ,
«Ауыл» халықтық-демократиялық патриоттар
партиясының төрағасы, сенатор:

– Негізгі бастамалар­дың көпшілігі ауыл тұрғын­дарына арналған. Себебі, ең бірінші әлеуметтік қолдауға қатысты, көпбалалы ана­ларға көр­се­тілетін көмек түрлері нақты­ланды. Көпшілігі ауылда тұрады. Елбасы көпбалалы аналарға арналған көмекті көбейту туралы нақты тапсырма берді. Оларға берілетін әлеуметтік көмек тағы да 30 па­йызға көбейеді. Әр балаға жеке есептеледі. Атаулы әлеуметтік көмек отбасындағы бала санына қарай төленеді. Халық санын көбейту мәселесін ойланғанымыз дұрыс. Жас отбасыларға мемлекет тарапынан арнайы қолдау көрсетіледі.
Сондай-ақ ауылдың инфрақұрылымын дамыту мәселесі де айтылды. Жалпы, «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасына сай ауылды дамыту өте маңызды. Әрі бұл – бүгінгі айтылған ең үлкен тарихи ше­шімдердің бірі. Сондықтан «Ауыл» партиясының төрағасы ретінде Nur Otan партиясының съезіндегі қабылданған бастамалардың барлығын қолдаймын. Себебі, мұның бәрі халықтың тұрмыс-тіршілігін жақсартуға тікелей қатысты. Әсіресе, халқымыздың әлеуетін арттыруға, әлеуметтік жағдайын түзеуге ықпал етеді.
Ең негізгі мәселе – ауылды сақтап қалу мәселесі. Қазіргі уақытта 7 мыңнан астам ауылда инфрақұ­рылымды дамытып, халықты тұрақ­тандыру өзекті. Ауыл тұрғындары қалаға көше бермей, туған жерінде еңбек етсе екен. Әсіресе, Елбасы жастарды жұмыспен қамту мәселесін орынды көтерді. Бүгінгі таңда жастарды жұмыспен қамту үшін жаңа кәсіпорындар ашу қажет. Ауылды біз, негізінен, экономиканың негізгі драйверіне айналады деп отырмыз. Ауылда атқарылар жұмыс көп. Мәселен, ауылшаруашылық өнімдерінің
29 пайызы ғана қайта өңделеді. Оны қайта өң­дейтін кәсіпорындар құруға көп уақыт, қыруар қаражат керек. Егер сол кәсіпорындар ашылса, жұмыс орны көбейеді.
Абай ТАСБОЛАТОВ,
Мәжіліс депутаты,
генерал-лейтенант:

– Бұл съезд – ел үшін тарихи оқиға. Nur Otan-ның 20 жылда жеткен жетістіктері жетерлік. Алда атқарылатын жұмыс да көп. Елбасы съезде халықтың әлеуметтік жағ­дайын көтеру керек екенін жақсы айтты. Ел экономи­касын дамыту үшін ха­лықтың әлеуметтік тұрмысы жақсаруы тиіс. Жастар жылында оларға қолдау көрсетілсе екен. Арнайы оқу гранттарының санын көбейту, жатақханамен қамтамасыз ету, тіл үйренуге мүмкіндік жасау, спорт үйірмелерінің бағасын қолжетімді ету, бұқаралық спортты дамыту арқылы жастардың денсаулығын жақсарта аламыз. Осы орайда, жастарды отансүй­гіштікке тәрбиелеу маңызды. Елдің ертеңі – жастар. Сондықтан жастарға өнер, білім, спорт, ғылымды дамытуға жағдай жасалғаны жөн.
Хангелді ӘБЖАНОВ,
тарих ғылымдарының докторы, профессор:

– Біз күрделі, жауапты сәтте жиынға келіп отыр­мыз. Өйткені алдағы он жыл­­дық­тағы дамудың бағыт-бағ­дарын айқындадық. Съезд басты мәселелерді көтеріп отыр. Әлеуметтік модер­низация, жастар мәселесі, сапалы білім беру – экономикалық проблемадан да өзекті. Бұл мәселелерді бұған дейін съезд қарсаңында талқыланды. Біздің қоғамға бір серпіліс керек екені, әлеуметтік мәселелерді жыл­дамдатып жүйелі түрде орындау керегі ай­тыл­ды. Енді соны сапалы әрі нәтижелі орындау міндет. Әйтпесе, Қазақстан «алдымен – экономика, сосын – саясат» деген бағытты ұстанды. Қазір экономика да, саясат та, бәрі әлеуметтік мәселе­нің алдында екінші орынға ысырылуы керек. Халық­тың көңіл күйі, тұрмыс жағдайы жақсы болмаса, «экономика дамиды» дегенге ешкім иланбайды. Съезде халықтың тұрмысын жақсарту туралы жан-жақты айтылды.
Біз жасампаздықпен жұмыс істейтін белеске шығып отырмыз. Барлық игі шаруа Қазақстанның келешегі үшін іске асады. Бұл жолы бұған дейінгі тәжірибемізді ескеріп, нәтижелі жұмыс істегеніміз орынды.
Жақсылық ҮШКЕМПІРОВ,
Олимпиада чемпионы, кәсіпкер:

– Съезде Елбасы елде болып жатқан өзгерістерге жеке-жеке тоқталды. Ел эко­номикасын көтеру керек еке­нін, әсіресе, халықтың әлеу­меттік-тұрмысын арт­тыру керек екенін баса айтты. Біз қазіргі уақытта өркендеуге қадам басқан елміз. Егер бәріміз жұмыла жұмыс істесек біз алмайтын қамал жоқ. Елдегі өзекті мәселелер оңтайлы шешімін табады деп сенемін. Әлеуетімізді арттыру, жастарға жағдай жасау – негізгі міндетіміз. Елбасы сенім артқан, ел үміт күткен жастар, өз саласында үздік болуы керек. Мемлекеттің әлеуетін көтеру ауызбіршілігі мықты елдің ғана қолынан келеді.
Спорт саласы да өркендесе деп тілеймін. Соңы­мыздан ерген кейінгі толқыннан үлкен үміт күтемін. Елдің абыройын асқақтататын – жастар. Қазақ­станды өркендету келешек ұрпақтың қолында. Ел­басының съездегі берген тапсырмасын орындау – табысқа жеткізеді.
Ақұштап БАҚТЫГЕРЕЕВА,
Мемлекеттік сыйлықтың иегері, ақын:

– Съезде халықтың көптен күткен мәселесі айтылды. Әсіресе, қоғамдағы кейбір жағ­­дайларды тезірек жөнге кел­тірген дұрыс. Жастар, көп­ба­лалы аналар мәселесі де ұда­йы назарда болуы тиіс. Ел­басы халықтың тұрмыс-тір­шілігін жақсарту, әлеуметтік бағдарламалар аясында атқарылатын жобаларды тиімді жүзеге асыруды тапсырды. Съездегі тапсырмалар орын­далса, көп мәселе шешімін табады. Елбасы нәтижелі жұмыс істеу керегін айтты. Жастарға үміт артамын. Олардың болашағы жарқын болса, ел ертеңі де жақсарады. Келер күннен күтеріміз көп. Nur Otan съезінің шешімдері де жақын арада іске асады деп сенемін.
Жастардың баспанасыз жүргені мемлекетке сын. Баспанамен қамту мәселесін жедел түрде шешуіміз керек. Жер мен үйді жалға берсе де, шетелдің тәжірибесіне сүйеніп, біздің елде бұл мәселені шешуге толықтай мүмкіндік бар. Жастарды баспанасыз қалдыруға болмайды. Бұдан бұлай жетім балалардың қатарын азайтуымыз қажет. Егер елдегі өзекті мәселелер шемін тапса, қоғам да түзеледі.
Жандос ҚАЛТАЕВ,
Шымкент қалалық Отбасы, балалар, жастар ісі жөніндегі басқарма басшысы:

– Көп жақсы бастама айтылды. Өңірлік дамуға ерекше назар аударылғаны ерекше қуантты. Президент 40 мың пәтер салуды тап­сыр­ды. Қазір аз қамтылған от­ба­сылар, көпбалалы аналардың баспана мұқтаждығы мәселесін барын білесіздер. Бұл тұста пәтердің жалдамалы екенін, сатылмай­тынын және жекеменшікке берілмейтінін ескеру қажет. Басқа қалаға қоныс аударған жағдайда, пәтерді өткізіп, оны келесі өңірден алу мүмкіндігі болады. Осы арқылы халықтың экономикалық белсенділігі мен мобильділігіне әсер етуге бола­ды. Партияның жиырма жылдық тарихында әлеу­меттік салаға бет бұруы – құптарлық әрекет. «Елдің мұң-мұқтажын тыңдау үшін әкімдер жылына бір рет емес, үнемі халықпен кездесу ұйымдастырып тұруы қажет» деген жақсы пікір айтылды. Шым­кент қа­ласында бұл тәжірибе жақсы жұмыс істеп тұр. Қала әкімі әр жұма күні сағат 16:00-18:00 аралы­ғында алдын ала электронды тіркеуден өткен аза­маттарды кез келген мәселе бойынша қабыл­дайды. Шымкент қаласындағы төрт ауданның әкімі халықты күнде таңғы 9:00-10:00 аралығында қабылдайды.
Ғалымбек ЖАҚСЫЛЫҚ,
Қызылорда облыстық кәсіп­кер­лер палатасының басшысы:

– Nur Otan бағдарла­масында шағын және орта бизнестің ЖІӨ-дегі үлесін 40 пайызға көтеру көрсетіл­ген. Бұл бағытта партия Үкі­мет­пен және «Атамекен» ұлт­тық кәсіпкерлер палата­сы­мен бірлесіп, жұмыс істейді. Қызылорда об­лы­сында өткен жылы шағын несиелендіруге 4,3 млрд теңге қаржы бөлінді. Оның ішінде 1 млрд теңге Қызылорда өңірлік инвес­тициялық орталығы арқылы берілді. Екінші деңгейлі банктерден несие алу үшін құнды кепілзат болуы керек. Ауылдық өңірде бизнес бастағысы келетін азаматтардың көбінде ондай мүмкіндік жоқ. Қызылорда өңірлік инвестициялық орталығы қыштан салынған үйлерді де кепілге ала береді. Қызылорда облысы жаңа кәсіпкерлікті іске қосу және жұмыс істеп тұрған бизнестің дамуы бойынша Қазақстанда көш бастап тұр. 2018 жылдың қаңтар айы мен 2019 жылдың сәйкес уақыты аралығында өңірдегі кәсіпкерлер саны 11,3 пайызға өскен. Облыстық мәслихат, Өңірлік кәсіпкерлер палатасы, Nur Otan партиясының Қызылорда облыстық филиалы бірігіп, жаппай кәсіпкерлікті қолдау жылын ұйымдастыру туралы ұйғарымға келді. Жыл басынан бері жергілікті кәсіпкерлерді «Атамекен сервиске» тіркеу үшін сауалнама жүргізіп жатырмыз. Нәтижесінде, Қызылорда аймағында 42 342 жұмыс істеп тұрған кәсіпкерлік субъектісі бар екені анық­талды. Бизнес өкілдерінің жұмысымен танысып, қолдау көрсетіп, сұрақтары мен мәсе­ле­лерін тың­дауды қолға алдық. Жинақталған сұрақ­тарды жергілікті және республикалық деңгейде шешуге атсалысамыз.
Алина СОЛОВЬЕВА,
Шымкент қаласындағы №1 мектептің биология пәнінің мұғалімі, Nur Otan партиясының мүшесі:

– Nur Otan партия­сы­ның бағдарламасы Президент Жолдауында аталған мін­дет­терді жүзеге асыруға бағыт­талған. Қазірдің өзінде өңір­лерде қолға алынған істерге куә болып отырмыз. Мәселен, Шымкент қаласында коммуналдық төлем 10 пайызға төмендеді. Ха­лықтың 30 пайызы спортпен белсенді айналысады, балалар алаңы салынып, бюджеттік сала қыз­меткерлерінің жалақысы өсті. Жергілікті әкімдік 200-ге жуық кәсіпорында жалақыны көтеру туралы кәсіп­керлермен келіссөз жүргізіп жатыр. Съезден жалпы бағдарламаның әр аймақ, әр ауылда ­ор­ындалуын күтемін. Өзіме ерекше ұнағаны – Назарбаев Зияткерлік мектептерінің үлгісін жалпыға ортақ білім беру мектептеріне енгізу процесі аяқталғаннан кейін, білім беру жүйесін реформалау аяқталатыны туралы жаңалық. Білім беру жүйесіне өзгерту мен толықтыру енгізуді 1986 жылдан бері жалғастырып келеміз. Бұл процестің логикалық соңғы нүктесі болуы керек. Бір саланы үздіксіз қайта өңдеуден өткізе беруге болмайды. Бір нәтижеге келіп, оның жемісін көретін уақыт жетті деп ойлаймын.
Ләззат ҚАЛТАЕВА,
Алматы қалалық мәслихатының депутаты:

– Бағдарламаның ерекше назар аударуды қажет ететін тұсы – әлеуметтік саясатпен тікелей байланысты. Алматы қаласында егде жастағы аза­маттарға арналған белсенді өмірді насихат­тайтын бағ­дарлама бар. Өткен жылдан бастап жүргізілген іс-шаралар легі осындай қо­ғамдық істердің аса қажет екенін дәлелдеді. Алдағы уақытта «Бақытты отбасы» көпбалалы отбасыларды қолдау орталығының жұмысының нәтижелерімен таныс боласыздар. Ең бастысы, бұл шаралар есеп үшін жасалатын формалды жоба емес. «Кедергісіз келешек» жобасы аясында мүмкіндігі шектеулі азаматтар мемлекеттік қызметке тұрып, азаматтық қоғамға етене араласа бастады. Ұсынылған бос жұмыс орындарының қатарында басшылық қызметтер де бар. Өзімнің жұмыс бағытым белсенді әлеуметтік саясат саласы болғандықтан, партия бағдарламасының осыған қатысты белгілеген міндеттерін жылы қабылдадым. Саяси бірлестік қоғаммен қатар жүріп, оның талап-тілегін уақытылы ескеріп отыруы қажет. Nur Otan партиясының рөлі мен салмағын түсіну үшін біздің бір отырысымызға қатысып көрген дұрыс. Онда азаматтардың жобаларды қалай тал­қы­лайтынын, оны жетілдіру барысында қызу таласқа түсетінін көрсеңіз ғой! Бұл партия мүшелерінің халықтың жағдайына немқұрайлы қарамайтын белсенді азаматтар екенін көрсетеді. Партияда бизнес, халық, үкі­меттік емес ұйымдар мен мемлекеттік орган­дардың өкілдері бар. Олардың бірлесіп жұмыс істеуі партия бағдарламасын орындауға үлкен үлес қосады деп ойлаймын.
Дінмұхаммед ДІЛМҰРАТҰЛЫ,
кәсіпкер, бастауыш партия ұйымының төрағасы:

– Біздің кәсіпорындағы бастауыш партия ұйымы 700 қызметкердің басын біріктіреді. Жұмысшылардың әлеуметтік жағдайын көтеру мақсатында жеке тұрғын үй салу, пәтер сатып алу, өзге отбасылық жағдайлар бойынша 5-6 жылға па­йызсыз несие береміз. Зауытқа жаңадан қа­былданған жастарды тәжірибелі мамандардың жанына қосып, кәсіби біліктілігін арттыруға жағдай жасаймыз. Мүмкіндігі шектеулі жандарға арнап 10 жұмыс орнын ұсынып отырмыз. Шартты жауапқа тартылған 15 азамат зауытқа жоғары жалақымен жұмысқа тұрды. Материалдық жағдайы төмен түлектерге грант тағайындауды қолға алдық. Осыған дейін жеке қордан біздің бастауыш партия ұйымы 35 млн теңгені қайырымдылық мақсатқа жұмсады. Кәсіпкер ретінде менің қоғамдық миссиям елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына үлес қосу екенін түсінемін. Жастар жылы деп жарияланған уақыт бастамашыл, идеясы мен ұстанымы айқын азаматтарға жетістікке жол аша­тынына сенемін. Nur Otan партиясының съезі осы міндеттерді жүйелеп, болашақ бағдары­мызды анықтауға жақсы мүмкіндік болды.
Алма ЕРГЕБАЙҚЫЗЫ,
А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің ректоры, облыстық мәслихат депутаты:

– Білім саласына 30 жыл өмірін арнаған азамат ретінде мені жастарға бағытталған бағдарламалар қуантады. Қазір жаңартылған мазмұн­дағы білім беру бағдарламасы оқытудың барлық сатысына (балабақша, мектеп, орта және тех­никалық білім беру мекемелері, жоғары оқу орны) енгізіледі. Білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін қашықтан оқыту, онлайн дәріс жобасы жолға қойылып келеді. Уақыт талабына сай маман дайындау үшін мемлекеттік бағдарламалар мен жаңашылдықтардың әр білім алушыға жетуін қадағалау керек. Жұмыссыздық мәселесімен күресте білім беру ұйымдарының жұмыс беру­шілермен тығыз байланыста жұмыс істеуі маңызды. Президент тапсырмасымен, «7 – 20 – 25» бағ­дар­ламасы аясында өңірлерде бастапқы жарнаға жергілікті органдар тарапынан қолдау көрсетіліп отыр. Съезде осыған дейін аталған міндеттер жіктеліп, талдап түсіндірілді.
2019 жылдың қаңтар айынан бастап уни­верситеттер жаңа формадағы тіркеуден өтіп жатыр. Енді жоғары оқу орындары коммерциялық емес акционерлік қоғам болады. Білім беру мекемелері оқытумен ғана емес, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізумен және оны өндіріспен байланыстырумен айналысатын болады. Бакалавр дәрежесінде оқу бағдарламасының 70 пайызын, магистратурада 85 пайызын оқу орны қалауы бойынша жасақтай алады. Бұл – өңірлердегі ерекшелік пен белгілі аймаққа қажет мамандарды даярлау үшін жасалып отырған шара. Бұрын мамандық классификаторы болса, қазір педа­гогикалық, техникалық, ауыл­ша­руашылық деген сияқты бағыт бар. Әр университет өз өңіріндегі сұранысты ескеріп, осы бағыттар бойынша оқу бағдарламасын бекітеді. Президенттің өзі уни­вер­ситет жұмысының нәтижесін бітіруші түлектердің жұмысқа орналасу деңгейіне қарап бағалау керегін айтты.